zaterdag, mei 14, 2011

In de 17 eeuw, overigens niet lang na Gustav ii Adolfs dood,werd de Suecia-verket opgericht. Hier verzamelde men zogenaamd planschen oftewel platen van het land uit die tijd. Meestal waren het koperdrukken. Op dit moment is dit werk te zien in de Kungliga bibliotek en zelfs zijn er nog platen van te bestellen via internet. Niet eens zo duur, maar de originelen blijven uiteraard in de bibliotheek in Stockholm. Er zijn ook boeken van verschenen, die uiteraard veel kosten of in bibliotheken in te zien zijn. Maar wat er van naar buiten komt is heel bijzonder. Er werden oorspronkelijk vele kunstenaars uit de rest van Europa aangenomen om deze te maken en het resultaat is ronduit geweldig. Heel duidelijk zijn de platen gemaakt naar de stijl van de 17 eeuwse landschapschilders. Iedere plaat was een tableau. Dat wil zeggen men keek als het ware in een theater. Een donkere,dramatische voorgrond eventueel met een repousoir, dat wil zeggen een detail dat helemaal vooraan stond en de afmetingen weergaf, meestal een boom. Daarna de tweede laag vaak bestaande uit taferelen van mensen of dieren en vervolgens een derde met een stad of gebouwen en tot slot het landschap met de luchten. Als je niet beter wist, bestaat Zweden voor twee derde deel uit luchten en een derde is de rest. Heel typerend voor een stijl, die uit het Zuiden kwam. Er was in de rest van Europa al jaren aan gewerkt. De composities zijn meestal erg mooi. Het hoofdonderwerp netjes naast het midden volgens de de gulden snede. Smaakvol gemaakt. Hierbij de enige afbeelding van Jönköping. Het ligt helemaal in de verte onder de vliegende vogels en de boven de laatste zeeboot. Bijna onleesbaar staat er Iunköpia boven. De verhouding zijn hier evenwel niet juist, de boten zijn veel te groot in verhouding. Zo lijkt het meer Vättern een klein meertje en dat is het niet bepaald. Al kun je hier bij Gränna de overkant van het meer zien en ook het eiland Vissingö, inclusief kasteel Vissingborg. Misschien is het kasteel op het eiland te klein. Net als fotograven tegenwoordig wilden de kunstenaars nogal eens iets wijzigen. Vandaar dat de huizen soms monsterachtige afbeeldingen hebben. Maar buiten deze dingen, die op zich eigenlijk wel leuk zijn, is het een fantastische kollektie over de architektuur uit die tijd. Dit maakt het ook zo Zweeds. De steden zijn altijd in rechthoeken gebouwd en de gebouwen waren meestal zeer rechthoekig en strak, maar het is wel mooi en ruim.
Op bevel van Gustav werd de stad verplaatst van een zuidelijker plek tot aan de rand van het meer. Zo lag de stad tussen drie meren: beter beschermd. Helaas zijn de bewoners niet zo tevreden geweest, er heersten teveel ziekten in de stad vanwege het vochtige klimaat. Tyfus een cholera kwamen er voor. Tenslotte vond men dat er hierdoor net zoveel mensen omgekomen waren als in de dertigjarige oorlog. Het was waar, Gustav wilde de steden altijd zoveel mogelijk bij het water hebben,want dat was goed voor de handel en de bescherming, maar niet voor de gezondheid. Of men daar tegenwoordig nog zo over denkt betwijfel ik nogal.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten